Hợp Châu.
Mấy ngày sau khi di dân đổ vào Hợp Châu có thư lại của nha môn tới thông báo cho Tả gia đi tới nha môn đăng ký nhận ruộng, tiếp đó Cù gia, Chúc gia, Nghê gia, Dư gia được tin lần lượt sang chúc mừng, chỉ Tang gia là không tới.
Tang gia chẳng thể tới được rồi, hôm đó biết hộ kinh thương được chia ruộng cuối cùng, Tang mẫu uất ức chửi mắng trời đất hồi lâu, thế là bệnh phù phát tác, về tới nhà nằm liền một lúc ba ngày không rời khỏi giường được, cũng may trước khi đi Tả Thiếu Dương đi Long Châu đã để lại đơn thuốc, Tiểu Muội tới Hằng Xương dược hành mua thuốc đem về sắc, Tang mẫu uống vào bệnh dần dần được cải thiện.
Tang mẫu vừa thấy bệnh đỡ một chút đã không nhịn nổi, gọi Tang Oa Tử tới tận bên giường, cố gắng dùng ngữ khí bình hòa nhất có thể, hỏi:
- Thế nhà ta được chia bao nhiêu ruộng?
Chuyện này có nói dối cũng không được, sớm muộn Tang mẫu cũng biết, lúc đó thì mình gặp họa, vậy nên Tang Oa Tử đành thật lòng nói:
- Mười lăm mẫu, còn là ruộng vọng thiên hạ đẳng.
- Cái gì?
Mặt Tang mẫu còn chưa hoàn toàn hết phù, dí mặt tới ai cũng chết khiếp:
- Hôm nọ hôm nọ mày bảo Hầu tiền cốc nói được phân ba mươi mẫu ruộng mà, sao nói mà như đánh rắm thế?
- Người ta khi đó cũng nói rồi mà mẹ, đó chỉ là dự kiến mà thôi, rốt cuộc là được chia bao nhiêu, phải xem tình hình, nhà ta là đợt cuối, phải chịu thôi.
- Thế Vương bà ở nhà bên được chia bao nhiêu?
Tang mẫu thở phù phù như kéo bễ:
- Con nghe ngóng rồi, người chia ruộng đợt đầu được đúng như triều đình công bố, tiếp đó đợt hai chỉ có sáu thành, đợt ba được ba thành. Còn nhà ta đợt cuối chia đều bao nhiêu có bấy nhiêu, nên chỉ được mười lăm mẫu.
Tang mẫu thấy khó thở, đưa tay ôm ngực, mắt long xòng xọc.
Tiểu Muội vội khuyên nhủ:
- Mẹ, kệ đi, dù sao thì cũng là bỗng dưng được tới tận 15 mẫu ruộng cơ mà.
- Mày xéo qua một bên.
Tang mẫu quát, nhìn thấy Tiểu Muội sinh liên tưởng, hỏi:
- Tả gia được chia bao nhiêu?
- Tám... Tám trăm mẫu ạ.
- Cái gì?
Tang mẫu tru lên như lợn bị chọc tiết:
- Nhà đó mở hiệu thuốc, cũng là kinh thương, làm sao được nhiều như thế?
Tang Oa Tử cẩn thận lùi lại đằng sau:
- Con không biết, Tả công tử có quân công, được Đại tướng quân sắc phong "Ủng quân giai mô", cho nên được phân ruộng đợt đầu, hơn nữa lại còn được Đại tướng quân phong thưởng riêng, cho nên mới nhiều như thế, chi tiết hơn thì phải hỏi họ.
Có câu họa không phải ở ít, mà là ở phân chia không đều, vì luôn có người như Tang mẫu, bà ta không nghĩ là mình bỗng dưng được mười lăm mẫu ruộng, chỉ thấy so với người khác mình được ít hơn là mất, đột nhiên nghĩ ra cái gì lại cười nhạt:
- Bao nhiêu ruộng như vậy, để xem nhà đó lúc phải nộp thuế xem Tả gia tìm ai mà khóc. Tốt, cũng may, nhà ta có mười lăm mẫu thôi, chỉ phải nộp hơn hai mẫu thuế.
- Mẹ, không phải đâu, bây giờ triều đình giảm thuế rồi, không phải nộp nhiều thuế như trước nữa.
- Thật hả? Giảm được bao nhiêu?
Tang mẫu tâm trạng lên xuống như đi tàu lượn, nghe thấy giảm thuế là lại mừng:
- Sau này thuế nộp theo nam đinh, không phải theo số mẫu, con tính rồi, nếu như thế mỗi nam đinh phải nộp thuế tính ra gạo là hơn 30 đấu...
Tang Oa Tử còn chưa nói hết thì Tang mẫu đã tính xong, phàm là chuyện liên quan tới tiền bà ta tính toán rất nhanh:
- Như thế là nhà ta có mười lăm mẫu ruộng, mà phải nộp thuế gần sáu mẫu à, mày mày ngu à, thế thì giảm chỗ nào, theo cách tính trước kia chỉ phải nộp có hơn hai mẫu. Còn Tả gia, cả nghìn mẫu ruộng, cũng chỉ phải nộp thuế bằng nhà ta thôi. Sao lại ra cái luật lệ gì bất công vậy chứ?
Thấy Tang mẫu có nguy cơ lên cơn, cả nhà xúm vào khuyên can, nhưng Tang mẫu bất ngờ không nổi giận, hai mắt nhìn chằm chằm trần nhà, sau đó đột nhiên ngồi dậy, đi hài vào, nhưng chân bà ta phù tướng lên rồi, làm sao đi nổi.
Tang phụ hoảng hốt nói:
- Bà còn đang bệnh đấy, Tả công tử nói, bệnh này phải tránh gió máy, bà định làm gì bảo các con nó làm cho là được.
- Tới Tả gia, nhà đó được chia nhiều ruộng như thế, thuế cũng giảm rồi, tức là có tiền rồi, cái quán trà này, phải đòi lại.
Tang phụ đau đầu không thôi, thấy Tiểu Muội ấm ức định nói, xua tay:
- Mấy đứa ra ngoài, ra ngoài cả đi, một mình cha ở đây với mẹ chúng mày là được.
Đuổi đám Tiểu Muội đi rồi, Tang phụ nhẹ nhàng nói:
- Mẹ tụi nhỏ, cái này thong thả đã, nằm xuống nghỉ đã, đừng nghĩ nhiều nữa. Tả công tử nói rồi, lo nghĩ nhiều bệnh sẽ tái phát.
- Ông cứ hay tin người, cái bệnh này là thế, không chữa được, cũng không chết nổi đâu, cứ nằm đó chẳng cần thuốc thang rồi từ từ cũng khỏi thôi, chẳng qua chịu chút đâu đớn dày vò, lần nào chả thế còn gì. Tên tiểu lang trung đó dọa người ta thôi, y nói cái gì nhỉ, lần sau bệnh tái phát là chết chắc, giờ thì sao, nằm vài ngày chẳng phải đỡ dần, biết ngay mà, y đâu có tử tế, chẳng qua là không muốn lão bà tử này quản tiền, để y có thể không tốn một đồng cũng cưới được Tam nha đầu về, hừ, thiên hạ làm gì có chuyện dễ dàng như thế?
Tang mẫu càng nói càng cho rằng mình đúng, dặn:
- Ông ở sau thôi, đừng lên coi như không biết gì hết, cứ để lão bà từ này lo cho, chuyện này không dễ dàng, bên đó chửi mắng gì ta chịu hết.
Nói xong đi hài vào tập tễnh đi, cả nhà không ai cản nổi đành theo sau, Tang phụ bảo Tiểu Muội:
- Mẹ con bị bệnh cho nên tâm tính không được bình thường, con tránh đi, đừng để Tả gia hiểu lầm, mong nhà họ không chấp bà ấy.
Nhưng Tiểu Muội sao có thể để mặc mẹ mình được, dù hay dù dở cùng là mẹ, đang bệnh như thế, nên cũng theo sau.
Chưa tới gần Quý Chi Đường đã thấy ở cửa không ít người bao quanh, có nông gia, có binh sĩ mặc quân phục, chỉ là không mặc khải giáp.
Tang mẫu giật mình:
- Thôi chết rồi, tên tiểu lang trung đó chắc trộm gà bắt chó lừa gạt ruộng nhà người ta, bây giờ người ta tới đòi nợ, mau mau lên không nhà mình không còn gì.
Người Tang gia chỉ còn biết nhìn nhau, thực sự là hết thuốc chữa.
Tang mẫu đi tới sau đám đông, hỏi một người mặc quân phục:
- Quân gia, mọi người tới bắt người à? Tả gia phạm án gì thế?
Binh sĩ kia đẩy bà ta một cái:
- Mụ điên này, mụ mới phạm án ấy.
- Lão bà tử này nói linh tinh, nói linh tinh.
Tang mẫu làm bộ làm tịch tát mình hai cái nhè nhẹ:
- Thế mọi người tới đây làm gì?
- Bọn ta là quân hộ giải giáp quy điền, thời gian trước đói kém nhận ân của Tả gia, vừa được chữa trị lại được cho ăn, bây giờ Tả gia tuyển nông hộ, bọn ta tới thuê đất cầy cấy cũng là báo ân, đang đợi Hầu tiền cốc tới để đăng ký.
Tang mẫu thở phào, hô lớn:
- Nhường đường, nhường đường, lão bà tử là thông gia của Tả gia đây, cho đi cái.
Tiểu Muội vừa thẹn vừa giận:
- Mẹ, mẹ nói cái gì thế?
Tang mẫu lờ đi như điếc, vẫn vừa lớn tiếng nói vừa chen lến, người khác nghe nói bà ta là thông gia của Tả gia đều tránh đường. Tang phụ lần nữa khuyên bảo Tiểu Muội lần nữa:
- Con về đi, nếu không sau này gả sang Tả gia khó nhìn mặt nhau, dù sao không ai cản nổi bà ấy, về đi. Đợi lát nữa cha xin lỗi họ sau cho.
Tang mẫu vừa vào trong nghe thấy có người đang nói chuyện, mà nội dung thì lập tức khiến bà ta hứng thú, người nói là Nghê Nhị.
Nghệ Nhị nằm trên giường mềm, bốn người bộ dạng hỏa kế đứng xung quanh:
- Tả lang trung, ông không trả ruộng cho nhà ta chứ gì, vì bây giờ giá ruộng tăng gấp ba lần rồi, nên thấy tiền mờ mắt hay không?
