Nơi này có hai cái thôn, tên là Đại Vương Trang và Tiểu Vương Trang, theo lý mà nói nhà cửa kề sát thành phố không tới mức lụp xụp như thế này, nhưng nhìn khắp lượt, cả thôn trang toàn là căn là thấp lè tè, chẳng có chút sinh khí. Chỉ có hai bên đường mở mấy quán cơm, giải khát cùng nơi sửa xe trông còn có chút hơi người.
Trương Thắng thấy lòng nguội lạnh: Cái nơi chó ăn đá gà ăn sỏi này thực sự sẽ khai phát sao? Chính phủ xuống đây khảo sát có khi cũng đổi ý.
Những năm đầu thập niên 90, khắp nơi từng bừng khí thế làm kinh tế, dẫn nhập đầu tư, khai phát kiến thiết còn chưa có quy định hoàn thiện như bây giờ, bây giờ từ lập hạng mục, quy hoạch, thẩm phê, giải tỏa, khai phát, từng bước vừa khoa học vừa chặt chẽ, còn phải qua nghiên cửu luận chứng kỹ càng, cuối cùng mang ra hội nghị thường ủy, có được đa số phiếu tán thành mới thông qua.
Thời đó mọi thứ mới đang khởi đầu, một số lãnh đạo vì chính tích có khi thấy chủ ý hay là vội vàng lập hạng mục luôn, công trình tiến hành một nửa phát hiện tính khả thi quá thấp gác đó, đó không phải chuyện hiếm có gì.
Cho dù Trương Thắng không nghi ngờ tính chân thực của của văn kiện kia, nhưng y lo chính phủ sẽ thay đổi kế hoạch, lập hạng mục báo cáo không phải là quy hoạch chính thức, chỉ là cung cấp một kiến nghị với lãnh đạo, chưa chắc đã được phê duyệt, càng không thể xác định được khi nào sẽ phê duyệt. Nếu nhanh, lãnh đạo vỗ bàn một cái, tháng sau ở chỗ này xuất hiện nhà ba tầng cũng chẳng lạ, Nếu chậm, mười năm cũng là bình thường, tin tức này tới khi đó còn giá trị quái gì nữa.
Trương Thắng đứng đó suy nghĩ rất lâu, mỏi chân ngồi xuống rút điếu thuốc ra, cho điếu thuốc vào mồm lại không hút, nghĩ gì ném thuốc đi, men theo con đường nhỏ xiêu xiêu vẹo vẹo xuống dốc. Phía trước là mấy ruộng rau cải trắng phát triển rất tốt, có thể nhìn ra được, nếu nơi này không quá gần thành phố, bị rác thải ô nhiễm nghiêm trọng, sông bị chặn dòng, thì bốn là ruộng đồng phì nhiêu.
Tuy không trải qua giáo dục bậc cao, nhưng là người thích đọc sách, kiến thức Trương Thắng xem như cũng rộng rãi.
Bên cạnh ruộng rau có một người nông dân mang theo xe ba bánh, tưới nước vào ruộng, Trương Thắng liền tới bắt chuyện:
- Ông ơi, mảnh đất này làm sao lại hoang vu thế?
Lão nông mặt nhăn nheo ngẩng đầu lên nhìn y, vừa múc nước tưới cây, vừa trả lời:
- Biết làm sao được, thôn chúng tôi chịu đủ lắm rồi, ai có chút năng lực thì đều chuyển sang bên Thái Gia Truân ở, thanh niên trai tráng không có ruộng mà trồng, đa phần ra ngoài làm công, trong thôn chả còn ai ở nữa, tôi không đành lòng bỏ hoang mảnh đất này, chỗ này cao một chút, chưa bị ô nhiễm, nên trồng được ít rau, có điều lấy nước hơi xa. Ài, tôi rảnh rang không có gì làm mới loay hoay ở đây.
Trương Thắng gật đầu, ngó quanh một lượt, làm như thuận miệng hỏi:
- Nếu cháu mua đất ở đây thì giá cả thế nào hả ông?
Lão nông kinh ngạc tròn mắt:
- Đất ở đây người ta muốn bán còn chẳng được, cậu mua làm cái gì? Cần nước chả có nước, muốn trồng cấy cũng chả nổi, suốt ngày hôi thối nồng nặc, chỉ có ruồi với muỗi, cậu mua làm gì?
Trương Thắng bịa bừa:
- Cháu định mở một khu trồng rau kỹ thuật cao, nơi này gần thành phố, vận chuyển thuận tiện.
Lão nông cười:
- Chỗ này nước còn chả có, cậu trồng rau ra làm sao?
- Thì đào vài cái giếng sâu, áp dùng phương pháp tưới tiêu nhỏ giọt, kỹ thuật cao mà ông, không tốn nước như phương pháp truyền thống.
Lão nông càng cười lớn:
- Giếng sâu cũng không dùng được đâu, nguồn nước ô nhiễm nặng lắm rồi, dùng trồng để ăn còn được, chứ loại rau kỹ thuật cao gì đó của cậu chi phí quá cao, chẳng kiếm được mấy đồng.
Nói tới đó chỉ tay về phía dãy nhà đằng xa:
- Chỗ gần sông kia là nhà tôi đấy, tiền viện hậu viện cộng lại được một mẫu, thêm vào ba gian nhà gạch, chỉ cần trả tôi 10.000 đồng là tôi bán cho cậu.
Trương Thắng nghe mà không tin, chỉ tay một vòng:
- Cả khu nhà đó mà chỉ có 10.000 sao?
Hôm qua sau khi nảy ra tâm tư mua đất đầu cơ, y trò trò chuyện với người sống gần quán ăn, hỏi han giá đất ở ngoại ô, bình thường mà nói, mỗi mẫu giá từ 15.000 tới 30.000, cụ thể phải xem đất màu hay đất bạc, vị trí, cùng mục đích sử dụng.
Khi đó Trương Thắng ước chừng giá đất ở Kiều Tây ít nhất cũng phải hơn 20.000 một mẫu, không ngờ nơi này rác thải công nghiệp rồi nước thải công nghiệp biến cả vùng đất màu mở thành bãi rác, khiến giá đất sụt giảm. Ông cụ này nói 10.000, mặc cả thêm có khi còn mua được rẻ hơn.
Lão nông thấy cái mặt ngơ ngác thì cười vui vẻ:
- Cậu nhìn trúng căn nhà đó thật à? Nhà cửa ở đây không đáng tiền, nhìn hoàn cảnh quanh đây đi, tôi muốn dấu diếm cũng không được.
Trương Thắng nhìn mảnh ruộng, nuốt nước bọt hỏi:
- Vậy chỗ hoang thì bao tiền một mẫu vậy ông?
Lão nông tiếp tục tưới nước, lắc đầu đáp:
- Cái này thì tôi không có quyền bán, trong thôn phân chia lại đất, không ai quản chỗ này, tôi quay lại trồng ít rau, nếu cậu muốn mua nhiều, phải cùng bí thư thôn và lãnh đạo xã bàn bạc.
Chỉ tưởng tượng ra viễn cảnh mình ngồi cùng lãnh đạo xã bàn bạc mua bán đất Trương Thắng đã thấy buồn cười rồi, y là ai chứ, một tên thợ điện quèn, vì thoát khỏi cái quán ăn nhỏ tẹo mà giở hết thủ đoạn nữa là:
- Vâng, cám ơn ông, để cháu khảo sát thêm đã.
Lão nông vừa kéo xe vừa tưới nước, nhìn thấy Trương Thắng đã đi xa, chép miệng lẩm bẩm:
- Trồng rau kỹ thuật cao gì chứ, thằng bé này chắc là công nhân vừa mất việc không tìm được đường sống đây mà. Nông dân chỉ cần tay chân khỏe mạnh là sống được, không có việc làm cũng sống được, còn bọn trẻ thành phố mà mất công việc là không biết sống làm sao, nghĩ bừa làm bậy, thật là đáng thương.
Trương Thắng lấy xe đạp rồi đi một vòng, tới sân sau một quán cơm, dựa vào bức tường đắp từ đá và gạch ngẫm nghĩ :" Cái thôn này xuống dốc như vậy, lại nằm sát thành phố, cho dù mình làm thị trưởng cũng không để bất cứ khu vực kề sát thành phố nào phát triển thành bãi rác, bản báo cáo của ủy ban kinh tế không phải là tên không đích, nói không chừng là vị lãnh đạo nào đó quyết tâm cải tạo Kiều Tây, chỉ thị cho bọn họ làm báo cáo, nơi này nhiều đất hoang, giá đất rẻ, đỡ tốn công di dời và tiền đền bù."
Theo nhận định của y, chuyện này ăn chắc tới tám phần mười, nếu như đất đai xây nhà một mẫu 10.000, vậy thì đất hoang phế đoán chừng chỉ có 6.000 - 7.000 thôi, trong tay y hiện giờ có đù tiền mua một hai mẫu tùy khả năng mặc cả, tới lúc hạng mục được lập sang tay cũng lãi gấp vài lần. Nhưng ... Thế cũng chả đáng là bao, cơ hội hiếm có như vậy nếu để vuột qua tay đơn giản như thế, thì mình đúng là hạng phế vật rồi, sau này khỏi mơ mộng gì nữa.
Phải kiếm người hợp tác mới được, ai bây giờ, Trương Thẳng không khỏi nhớ tới Hai Béo, vốn là bạn cùng y lớn lên trong một cái sân, hồi nhỏ Hai Béo suốt ngày nước mũi ròng ròng, bị những đứa trẻ khác bắt nạt suốt, lớn lên rồi cũng lôi thôi lếch thếch, từ xa tít đã ngửi thấy mùi mồ hôi trên người hắn, không biết giờ sống ra sao?
Hồi cha y chạy cửa sau, an bài y vào nhà máy quốc doanh làm thợ điện, Hai Béo có tìm y hợp tác làm đại lý cho một hãng bia bản địa, khi đó nghĩ, vào nhà nước làm cho đảm bảo, nên không nhận lời. Kết quả vài năm sau, người ta đã chuyển vào trung tâm thành phố sống rồi, trong nhà ít nhất có vài triệu, còn mình?
Cúi đầu nhìn áo còn dính vết dầu, xe đạp cọc cạch, Trương Thắng nghĩ có khi hắn thấy mình còn cười cho.
Sân sau cái quán cơm này nhốt một con lợn chờ xẻ thịt, con lợn ủn ỉn vui vẻ, chẳng hề có phiền não gì, dúi mõm ăn cơm thừa canh cặn của quán, thi thoảng còn khoan khoái vẫy cãi đuôi ngắn ngủi.
Trương Thắng nhìn con lợn béo chẳng biết buồn, nghĩ :" Nếu mình chỉ muốn sống qua ngày, thì giống con lợn này, thế nào cũng sống được, nhưng dù mình sống như lợn có được niềm vui như nó không?"
Y đột nhiên đấm tường một cái thật mạnh, quay người đi.
Liều thôi.
Từ xa xa, ở sân sau quán ăn có tiếng phụ nữ chử:
- Thằng náo khuyết đức đẩy đá vào máng lợn nhà bà thế hả? Bà chơi cả nhà nhà mày ...
