Thôi lang chủ – Trưởng tộc họ Thôi – cầm bút viết “Đoạn Thân Thư”, chính thức tuyên bố đoạn tuyệt quan hệ tông tộc với những tộc nhân hiện đang lưu ngụ tại Thái Nguyên.
Ông nghiêm khắc trách phạt Thôi Lãng, cho rằng hắn là kẻ bất kham, ngạo mạn, làm trái gia quy tổ huấn, nhiều lần phạm lỗi không chịu hối cải.
Lần này hắn còn xúi giục tộc nhân từ bỏ cơ nghiệp tổ tiên ở Thanh Hà, phạm phải tội không thể tha thứ.
Chưa kể, việc Thôi Lãng khuyến khích tộc nhân đến Thái Nguyên, dựa vào kẻ đã bị trục xuất khỏi tông tộc, thực là hành động xem thường gia quy, chà đạp tín nghĩa của dòng họ.
Hắn không còn chút lòng kính trọng đối với tổ tiên, thực không đáng làm con cháu họ Thôi.
Những tộc nhân bị Thôi Lãng xúi giục cũng phạm cùng một tội, bị trách phạt là kẻ chỉ biết giữ mạng sống mà khiến cơ nghiệp hàng trăm năm của họ Thôi ở Thanh Hà bị phá hủy dưới tay quân Phiên Dương và loạn dân.
Họ không có lòng kiên trung, chỉ biết cầu an, làm ô nhục danh dự họ Thôi.
Những lời trên đều được Thôi Cự – trưởng tộc họ Thôi – ghi trong “Đoạn Thân Thư”.
Từng câu từng chữ như lưỡi dao, lộ rõ sự thất vọng đau lòng, khinh bỉ tột độ, xem những kẻ đã rời Thanh Hà là “gia tặc hèn hạ phá hoại cơ nghiệp hàng trăm năm của họ Thôi”, cấm họ và hậu nhân đời đời không được tự xưng là người Thanh Hà họ Thôi.
Trong một xã hội mà tôn pháp vượt trên luật pháp như thời này, bức “Đoạn Thân Thư” không chút nể tình này của Thôi Cự chẳng khác nào đã cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ tông tộc giữa dòng họ Thôi ở kinh sư và những kẻ theo phe Thôi Lãng, chia cắt gia tộc thành hai phe đối nghịch.
Còn việc Hoàng đế có chấp thuận hay không, Thôi Cự tự có tính toán.
Hoàng đế có truy cứu trách nhiệm của Lục lang và những người liên quan hay không còn tùy vào việc họ dựa vào ai – là Thôi Lệnh An hay là Thường Tuế Ninh…
Thôi Cự đứng trên lầu cao, nhìn xuống toàn cảnh khu An Ấp, giọng nói già nua lẩm bẩm: “Đủ rồi.”
Ánh chiều tà rọi lên đôi vai gầy gò của ông, ông đứng lặng nhìn cho đến khi màn đêm buông xuống, dần dần nuốt chửng hình bóng ấy vào trong bóng tối.
Ba ngày sau, hàng trăm binh sĩ cấm vệ quân tay cầm đao nhanh chóng bao vây khu An Ấp.
Hai ngày trước, Thôi Hạo bị Thái tử chất vấn tội cấu kết với Tiết độ sứ Kiếm Nam, âm mưu ám sát Tiết độ sứ Lĩnh Nam và Sóc Phương.
Dù Thôi Hạo chưa nhận tội, quan phục vẫn bị tước bỏ, ông đã bị áp giải vào ngục chờ xét xử.
Cơn bão mùa đông đã được báo trước, cuối cùng cũng ập đến.
Khi cấm quân và quan lại của Đại Lý Tự đến bắt người tại khu An Ấp, bên ngoài đã có đông đảo văn nhân nghe tin mà kéo đến vây xem.
Đối với văn nhân trong thiên hạ, họ Thôi – danh gia vọng tộc – được xem là đại biểu của tầng lớp trí thức, là niềm mơ ước của các nho sinh xuất thân hàn môn, dù họ bất mãn vì sĩ tộc độc chiếm con đường quan trường, song cũng không khỏi ngưỡng vọng phong thái và cốt cách của sĩ tộc.
Mâu thuẫn vừa kính vừa oán này, do sĩ tộc ngày càng suy yếu, đã phần nào lắng dịu.
Thay vào đó là cảm giác sợ hãi như môi hở răng lạnh mà văn nhân trong thiên hạ đều có chung một dòng dõi.
Sau khi Thôi Hạo vào ngục, nhiều văn nhân đã nghe phong thanh rằng “nhà họ Thôi bị oan”, những lời đồn này phù hợp với cục diện chính trị, đủ để khiến người ta dễ tin.
Do đó, khi chứng kiến những tộc nhân nhà họ Thôi ngày nào cao quý nay bị khóa tay xiềng chân, phần lớn văn nhân đều mang tâm trạng nặng nề.
Lúc ấy, có người trong đám đông la lên: “Là Thôi công!”
Mọi người đều nhìn theo, chỉ thấy một nhóm tộc nhân nhà họ Thôi bị áp giải ra khỏi khu, đi đầu là một ông lão tóc bạc phơ.
Dù đa số chưa từng gặp Thôi Cự, nhưng danh tiếng vị gia chủ nhà họ Thôi này không ai không biết đến.
Thôi Cự từ thời niên thiếu đã vang danh nhờ văn chương, đức hạnh trong sạch không vết nhơ, luôn công bằng chính trực, là tấm gương lý tưởng về phong thái sĩ tộc trong lòng nhiều văn nhân.
Giờ đây, vị gia chủ già nua ấy mặc áo dài màu xanh thẫm, khoác thêm một chiếc áo choàng đen.
Trang phục của ông vẫn gọn gàng chỉnh tề, nếu không nhìn kỹ, khó nhận ra đôi tay dưới lớp áo choàng ấy đang bị khóa bằng xiềng xích.
Những tộc nhân đi theo ông cũng không có vẻ gì khiếp sợ.
Những văn nhân mặc áo dài, thân bị trói bằng xiềng xích, bên cạnh có cấm quân cầm đao kề bên, song họ vẫn giữ vững khí tiết, vẻ bất khuất không cúi đầu trước lưỡi đao ấy còn đáng kính hơn cả những đóa mai trắng mùa đông sắp nở.
Tiếng gọi “Thôi công” vang lên từ nhiều phía, vô số người cúi đầu kính lễ.
Nhìn thấy tình cảnh đó, cấm quân muốn rút đao quát nạt để giữ trật tự, nhưng Đại tướng quân Tả Đồn Vệ Lỗ Xung đã ngăn lại.
Lỗ Xung hiểu rõ sự có mặt của các văn nhân ở đây có lẽ không phải ngẫu nhiên, e rằng có kẻ đứng sau thúc đẩy.
Nếu cấm quân hành động quá khích, chỉ sợ sẽ khơi dậy lòng căm phẫn đối với triều đình.
Thời cuộc hiện nay quá đỗi ngột ngạt, chỉ cần một biến cố nhỏ cũng có thể khiến dân chúng bùng phát cơn giận dữ.
Lỗ Xung chỉ mong áp giải nhà họ Thôi vào ngục an ổn, nên ông ra hiệu cho cấm quân không được mạo phạm hay có hành động sỉ nhục tộc nhân nhà họ Thôi trước mặt dân chúng.
Khi chuẩn bị bước ra khỏi khu An Ấp, Thôi Cự dừng chân, ngước nhìn tấm biển trên cột đá, nơi ba chữ “An Ấp Phường” được chạm khắc.
Tộc nhân họ Thôi phía sau cũng dừng lại, đứng cạnh Thôi Cự.
Lúc ấy, Thôi Cự vốn lặng im nãy giờ, đột nhiên ngẩng đầu nhìn tấm biển, như thể hỏi trời xanh: “Tộc nhân họ Thôi của ta có lỗi gì, nhưng kẻ muốn gây tội thì chẳng thiếu gì cớ…”
Giọng ông không lớn, nhưng khi ông dừng bước, mọi người xung quanh theo bản năng đều chăm chú lắng nghe, những văn nhân ở gần đã nghe rõ câu này.
Đám đông còn chưa kịp phản ứng, lại nghe ông già cất tiếng, giọng nói rõ ràng và dứt khoát: “Thời này đã không còn dung thứ đạo lý thanh bạch, nhìn đâu cũng chỉ thấy bụi trần nhơ nhuốc.
Giữa thế gian này, chúng ta cũng khó giữ mình trong sạch… Nhưng nhà họ Thôi ta là đại diện của văn nhân trong thiên hạ, nếu chấp nhận nỗi oan khuất này mà không dám thốt lên một tiếng oán than, thì văn tâm của thế gian này sẽ đi về đâu?”
Từng lời rõ ràng, mạnh mẽ của Thôi Cự khiến nhiều văn nhân xung quanh đỏ mắt, nắm chặt tay.
Nhận thấy đám đông bắt đầu dao động, Lỗ Xung thấy tình hình bất ổn, lập tức bước nhanh về phía trước.
Ngay lúc đó, Thôi Cự được tộc nhân nhà họ Thôi vây quanh, ông lại lên tiếng, giọng cương quyết: “Thôi Cự có thể chết, nhưng tuyệt không để cả dòng họ Thôi phải chịu nỗi nhục oan uổng này!”
Ông lão thân hình gầy yếu ấy, ngay sau câu nói cuối cùng, bỗng lao thẳng về phía cột đá.
Cột đá với góc cạnh sắc nhọn, giống như chiếc lưng thẳng đứng đầy khí khái của ông lão mang quyết tâm bất khuất ấy.
Máu tươi nhuộm đỏ cột đá, trên trán ông lão nhanh chóng hiện lên vết thương, dòng máu đỏ tươi từ đó nhỏ giọt xuống từng giọt.
Tất cả diễn ra quá đỗi bất ngờ, Lỗ Xung hoàn toàn không ngờ được vị gia chủ nhà họ Thôi, người giữ im lặng và bình tĩnh suốt dọc đường, lại chọn cách tự tuyệt ở giây phút này!
“Gia chủ!”
“Thôi công…”
“Cha!” – Thôi Hành từ phía sau lập tức xông lên, dùng đôi tay bị xiềng xích đẩy đám đông ra, kinh hãi lao đến bên cha.
Thôi Hành quỳ xuống, cùng tộc nhân nâng đỡ thân hình gầy gò của cha, đôi mắt tràn ngập vẻ không tin, giọng nói run rẩy: “Mau, mau mời lang trung!
Mời lang trung đến mau!”
Đám cấm vệ quân cũng xôn xao, Lỗ Xung lập tức ra lệnh: “Tìm thầy thuốc đến ngay!”
Nhưng sắc mặt của Thôi Cự đã nhanh chóng trở nên tái nhợt.
Ông tuổi tác đã cao, lại mang ý nguyện phải chết, cú va chạm ấy tuyệt không để lại đường lui.
“Cha… sao phải làm thế?” – Thôi Hành hốt hoảng, dùng ống tay áo lau vết máu trên mặt cha, giọng khàn đục, run rẩy: “Sao cha lại phải làm thế?”
Hắn hiểu rõ, cha mình luôn cẩn trọng, tính toán kỹ lưỡng, không bao giờ làm gì mà không có lý do…
Vậy, đây cũng là kế hoạch của cha sao?
Bất chợt, Thôi Hành ngộ ra điều gì, nước mắt lăn dài: “Là do con bất tài!
Đáng lẽ con nên làm việc này… con mới đáng chết!”
“Con không thể chết…” – Thôi Cự yếu ớt nói, Thôi Hành phải cúi sát xuống mới nghe rõ: “Lệnh An và Lục lang đã bảo toàn một nửa tộc nhân, còn con, con phải giữ cho được nửa còn lại…”
“Thà chết không khuất phục, chẳng qua chỉ là muốn làm gương cho thế nhân…” – Giọng nói của ông như làn gió nhẹ, phảng phất có thể tan biến bất cứ lúc nào: “Khí tiết của họ Thôi, ta chết một mình cũng đủ chứng minh… Các con phải sống, bằng mọi giá, bảo toàn cho tộc nhân.”
Nước mắt Thôi Hành rơi không ngừng, cha trong lòng hắn gầy yếu hơn hắn tưởng tượng nhiều.
Trong khoảnh khắc ấy, hắn nhận ra rằng, cả đời cha như một ngọn nến, âm thầm đốt cháy để soi sáng cho cả gia tộc.
Cha hắn đã sống suốt cuộc đời trong thời điểm sĩ tộc suy yếu, mọi hành động đều tính toán kỹ lưỡng cho họ Thôi, ngay cả cái chết cũng là để mở lối cho gia tộc.
Những lời cha vừa nói trước mặt đám đông, những câu trách cứ chua xót với thế đạo, mà cha thường trách hắn là ngây thơ cố chấp khi nghĩ như vậy…
Những lời ấy, từ miệng cha nói ra, chính là để giành lại một con đường sống cho gia tộc, chứ không phải vì đạo lý hão huyền mà hắn luôn theo đuổi.
Cả đời hắn chìm đắm trong những lý tưởng viển vông, còn cha hắn, luôn bước trên con đường bảo vệ gia tộc.
Cha là một gia chủ xứng đáng, là một quân tử chân chính!
Còn hắn, chỉ là một kẻ hèn yếu, giả dối núp bóng dưới danh nghĩa quân tử!
Thôi Hành giờ đây bỗng có nhận thức hoàn toàn khác về ba chữ “chân quân tử”, hắn nén lại tiếng khóc nghẹn ngào, cúi đầu cố gắng lắng nghe những lời trăn trối cuối cùng của cha.
Ánh mắt của Thôi Cự đã bắt đầu mờ dần.
Vị gia chủ đã tận tâm tận lực vì họ Thôi, trong những phút giây cuối cùng chỉ thốt lên hai chữ.
“Lệnh An…”
Lệnh An…
Bỏ qua danh phận gia chủ họ Thôi, từ tận đáy lòng ông, đó là chút tình cảm chưa bao giờ có thể trọn vẹn vì trách nhiệm và lợi ích tông tộc.
Tiếng gọi “Lệnh An” cuối cùng này, mang theo một tiếng thở dài, một nỗi niềm tiếc nuối và chút áy náy.
Người đàn ông suốt đời không hổ thẹn, cuối cùng mang theo một chút áy náy ấy mà mệt mỏi khép mắt lại.
Thôi Hành ôm chặt lấy thân hình gầy yếu của cha, bật khóc nức nở.
Người chưa từng thất thố trước mặt người khác, giờ phút này không còn giữ được vẻ điềm đạm.
Lỗ Xung đứng giữa âm thanh bi thương của đám đông, lòng cũng dâng lên một chút kính trọng đối với vị gia chủ họ Thôi.
Nhưng đồng thời ông cũng hiểu rất rõ, vụ án của họ Thôi sẽ trở nên rắc rối hơn bao giờ hết.
Mặc dù người nhà họ Thôi vẫn bị giam giữ, nhưng trong những ngày sau đó, những bài thơ, văn chương kêu oan cho nhà họ Thôi càng ngày càng nhiều, thậm chí có người không sợ cường quyền, đến Đại Lý Tự để minh oan cho họ Thôi.
Ngay cả trong triều đình, một số quan viên trung lập cũng bắt đầu xuất hiện những lời khuyên nhủ nhẹ nhàng, khuyến nghị Thái tử hạ chỉ tái thẩm vụ án này, để tránh biến thành án oan, khiến lòng dân bất mãn, có thể bị kẻ có dụng tâm lợi dụng, gây nên sự dao động trong dân chúng và triều đình.
Thái tử lo lắng, run rẩy đến Cam Lộ Điện để xin diện kiến Thánh Sách Đế.
Thánh Sách Đế không nói lời nào, bỗng đưa tay hất đổ bát thuốc bên cạnh.
Giữa đôi mày của ngài hiện lên sự phẫn nộ lạnh lùng – sự việc lan rộng đến mức này trong thời gian ngắn, ngoài cái chết của Thôi Cự, chắc chắn còn có bàn tay của Vinh Vương ngầm khuấy động… Không chỉ là ngăn cản ngài triệt hạ họ Thôi, mà còn kích động lòng người, làm suy giảm uy tín của triều đình.
Lý Ẩn…
Thánh Sách Đế thầm niệm cái tên này, ánh mắt bừng lên sát ý quyết tuyệt.
Bát thuốc rơi xuống đất vỡ tan, mảnh sứ văng xuống bậc thềm ngự, Thái tử hoảng hốt quỳ xuống dập đầu, cảm nhận rõ khí thế uy nghi và sát khí ngùn ngụt từ thiên tử phía trên, không dám thốt một lời.
Cùng lúc ấy, bên ngoài thành Lạc Dương, cách kinh sư hàng trăm dặm, Thôi Lãng quỳ xuống, hướng về kinh sư, buộc dải lụa trắng bên hông, nghiêm trang dập đầu, đôi mắt ngấn lệ.
Phía sau hắn, hai mươi chín người còn lại của tộc Thôi cũng đeo lụa trắng, đồng loạt cúi đầu sát đất.
Bức “Đoạn Thân Thư” truyền đến Lạc Dương từ hai ngày trước, hôm qua là tin Thôi Hạo bị giam, và sáng nay, bất ngờ là tin Thôi Cự tự tuyệt để bảo vệ thanh danh.
Thường Tuế Ninh đứng trong gió, chiếc áo choàng tung bay, từ từ rót hết bình rượu, nhìn về hướng kinh sư.
Nàng và Thôi Cự chưa từng có mối giao hảo, nhưng qua cái chết của ông, nàng như cảm nhận được chút tin cậy gửi gắm mà ông để lại.
Một bậc trưởng giả thông tuệ như vậy, trước khi tự tuyệt, đã dùng cách đó để tách biệt Thôi Lục lang và các tộc nhân ở Thái Nguyên ra khỏi nhà họ Thôi ở kinh thành.
Đây cũng là một cách ông đặt niềm tin nơi nàng.
Máu đổ là hệ quả tất yếu trong tranh đoạt quyền lực, lợi ích là nguồn cội của mọi mưu toan.
Nhưng giữa những tranh đấu, đôi khi lại bùng lên ánh sáng nhân tính và sự đồng điệu.
Khoảnh khắc này không còn là về đúng sai của lập trường, mà chỉ còn lại lòng người xúc động.
Thôi Lãng đứng dậy, lau khô nước mắt, tháo dải lụa trắng buộc ở eo.
Hắn biết mình không có tư cách chìm đắm trong đau thương.
Tổ phụ đã giao phó một nửa tộc nhân cho hắn, hắn không thể khiến ông thất vọng.
Thôi Lãng nhìn về phía những tộc nhân mắt còn đỏ hoe, giọng hắn khàn khàn: “Hôm nay đại quân Bắc tiến, chúng ta không thể mang tang.”
Không ai tranh cãi hay do dự, tất cả đều tháo dải lụa trắng, như Thôi Lãng đã làm.
Những dải lụa trắng được đặt thành đống dưới đất, rồi bị châm lửa thiêu rụi.
Thôi Lãng nhìn ngọn lửa bốc lên, lặng lẽ chôn vùi hết những thói xấu tuổi trẻ của mình vào đó, chính thức nói lời từ biệt.
Kiều Ngọc Miên đứng không xa, nhìn bóng dáng hắn, khóe mắt hơi ươn ướt.
Một bàn tay nhẹ nhàng nhận lấy bình rượu trống không từ tay Thường Tuế Ninh, nàng quay lại: “Tiên sinh.”
Lạc Quan Lâm đặt bình rượu xuống cạnh chân, rồi nói với nàng: “Lần này Bắc tiến, đại nhân phải cẩn trọng.”
Trong mắt ông hiện lên chút lo âu: “Tàn quân Phiên Dương tuy chưa chắc thành thế lực lớn, nhưng đại nhân chưa từng đích thân cầm binh ở phương Bắc, mọi việc cần phải cẩn thận.”
Lạc Dương đã được thu phục, nhưng dọc đường từ Lạc Dương đến Phiên Dương, các thành trì trước đây bị Đoạn Sĩ Ngang chiếm giữ vẫn còn nằm trong tay tàn quân Phiên Dương hoặc loạn dân.
Thường Tuế Ninh nghi ngờ trong số đó vẫn còn kẻ của Vinh Vương.
Để triệt để loại trừ khả năng gây loạn lần nữa, nàng cần lập tức lên đường, nhanh chóng bình định những vùng chiến loạn dọc đạo Hà Bắc.
Tất nhiên, vùng nào nàng đã bình định, vùng đó sẽ thuộc về nàng—đó là quy củ.
Nếu hỏi đây là quy củ gì, thì tất nhiên đó là quy củ do chính Thường Tuế Ninh đặt ra.
Nàng ra trận, nàng lập quy củ, chẳng có gì hợp lý hơn thế nữa.
